Każdy pracodawca ma za zadanie stworzyć wygodną i komfortową przestrzeń do pracy, odpowiadającą przepisom BHP. Do jego obowiązków należy też zaplanowanie przestrzeni sanitarnej. Tego typu pomieszczenia muszą spełniać wymagania związane z parametrami, wielkością, a także obecnością odpowiednich mebli.

Zastanawiasz się, jak urządzić pokoje higieniczno-sanitarne zgodne z przepisami? Na co zwracać uwagę wybierając meble do swojego zakładu pracy? W tym poradniku znajdziesz praktyczne wskazówki, które pozwolą Ci stworzyć praktyczne i funkcjonalne pomieszczenie socjalne dla pracowników dowolnej branży.

Czym są pomieszczenia socjalne?

Pomieszczenia socjalne, nazywane również pomieszczeniami higieniczno-sanitarnymi to przestrzenie przeznaczone do odpoczynku, a także zaspokajania potrzeb pracowników. W tego typu miejscach powinna znajdować się wentylacja, ogrzewanie oraz odpowiednie oświetlenie. Dodatkowo pracodawca ma za zadanie utrzymanie pomieszczeń higieniczno-sanitarnych w czystości. W ten sposób korzystanie z nich będzie w pełni sterylne i bezpieczne.

Możemy wyróżnić następujące pokoje socjalne:

• szatnie,
• umywalnie,
• pokój jadalny,
• pomieszczenia higieny osobistej,
• palarnie,
• toalety (ustępy),
• pomieszczenia do prania, odkażania i suszenia ubrań.

Oczywiście, nie ma potrzeby, aby w każdym miejscu pracy znajdowały się wszystkie z powyższych. Pomieszczenia socjalne powinny być dopasowane do potrzeb danego zakładu pracy. Nie da się jednak ukryć, że część z nich stanowi punkty obowiązkowe. Mowa tu, chociażby o toaletach i szatniach, które należy uznać za podstawowe pomieszczenia socjalne w każdym miejscu pracy.

Gdzie powinny znajdować się pomieszczenia higieniczno-sanitarne?

W rozporządzeniu Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, tego typu miejsca powinny znajdować się w budynku, w którym dochodzi do wykonywania czynności służbowych lub opcjonalnie w budynku przylegającym do wcześniej wspomnianego. Wymogi te nie dotyczą ustępów, które są zaopatrzone w szczelne zbiorniki nieczystości, a także pomieszczeń do ogrzewania się, jeśli pracownicy wykonują swoją pracę na otwartej przestrzeni.

Jakie są wymagania BHP?

We wcześniej wspomnianym dokumencie określa się wszelkie wytyczne BHP, związane z wielkością pomieszczeń socjalnych w zakładzie pracy. W tym miejscu warto omówić te najważniejsze:

• pokoje socjalne należy dostosować do liczby zatrudnionych pracowników oraz rodzaju wykonywanej pracy,
• konieczne jest utrzymanie pomieszczeń w stanie umożliwiającym bezpieczne i higieniczne użytkowanie,
• powinny być rozlokowane w taki sposób, aby wykluczyć konieczność przejścia przez pomieszczenia, w których mogą znajdować się materiały zakaźne lub trujące,
• pokój socjalny musi posiadać wentylację, ogrzewanie i oświetlenie zgodne z normami techniczno-budowlanymi,
• wysokość pomieszczenia socjalnego w zakładzie pracy powinna być nie mniejsza niż 2,5 m. Wyjątek stanowią ogólnodostępne łaźnie, które powinny mieć wysokość minimum 3 m.

Co powinno znaleźć się w szatni pracowniczej?

Szatnia pracownicza powinna być wietrzonym pomieszczeniem, w którym każdy ma możliwość swobodnego przebrania się. Taki pokój przyda się nie tylko w przypadku branży produkcyjnej. Pracownicy powinni mieć osobne miejsce na odwieszanie swoich rzeczy osobistych, bez względu na rodzaj działalności prowadzonej przez daną firmę. Dodatkowo warto wiedzieć, że szatnia przeznaczona na minimum 25 osób powinna posiadać wentylację mechaniczną.

Skoro znasz już podstawowe przepisy BHP w pracy, warto przejść do meritum naszego poradnika. Jednym z najczęściej stosowanych pomieszczeń socjalnych jest szatnia dla pracowników. Jej projektowanie powinno się zacząć od wyboru odpowiednich mebli.

Na początku warto wspomnieć o szafach BHP, w których pracownicy będą mogli zostawiać odzienie wierzchnie. Meble socjalne powinny być dopasowane do potrzeb danego biznesu. Dość uniwersalnym rozwiązaniem będą jednak modele metalowe z szafkami zamykanymi na klucz. W takim przypadku każdy pracownik może mieć własne miejsce na rzeczy osobiste, co z pewnością gwarantuje komfort. Modele wykonane z metalu wykazują się większą odpornością na uszkodzenia. To z kolei sprawi, że meble posłużą zdecydowanie dłużej, nawet przy intensywnej eksploatacji.

Ważnym elementem szatni pracowniczej są również miejsca do siedzenia. Według przepisów BHP, w takim miejscu powinno znajdować się co najmniej 50% siedzisk na wszystkich pracowników. Projektując przestrzeń, zastanów się, ile ławek będzie potrzebnych w Twojej szatni. Jakie siedziska wybrać? W niewielkim pomieszczeniu sprawdzą się te będące połączeniem szafki z ławką. W większym pokoju socjalnym możesz zainwestować w osobne siedziska z drewnianymi elementami. Stabilne i trwałe meble o prostej estetyce będą doskonale spełniać swoje zadanie, bez względu na branżę.

Pomieszczenia z natryskami — jak je urządzić?

Jeśli w Twoim zakładzie pracy występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub życia pracownika albo prace brudzące, musisz zaplanować pomieszczenie z natryskami. Powinny być one osobne dla kobiet i mężczyzn, chyba że podczas zmiany będzie mniej niż 10 osób. W takim przypadku możesz ograniczyć się do stworzenia jednego pokoju socjalnego z natryskami, pod warunkiem osobnego korzystania.

W umywalni również powinny znaleźć się wcześniej wspomniane meble socjalne. Metalowa szafka na ubrania czy siedzisko to podstawowe elementy wyposażenia takich miejsc. W miejscach narażonych na wilgoć warto postawić na meble metalowe z dodatkową warstwą ochronną. Produkty dopasowane do potrzeb ubraniowych w miejscach pracy będą odporne na uszkodzenia mechaniczne, zmiany temperatur i zawilgocenia.

Jadalnia pracownicza — o czym warto pamiętać?

To kolejny ważny rodzaj pokoju pracowniczego. Jego stworzenie jest konieczne, jeśli w Twoim zakładzie pracy przewidujesz zatrudnić ponad 20 pracowników. Pomieszczenie do spożywania posiłków dzieli się na trzy typu:

1. Przeznaczone do spożywania posiłków własnych
2. Przeznaczone do spożywania posiłków własnych i wydawania napojów
3. Przeznaczone do spożywania posiłków profilaktycznych

Bez względu na to, dla ilu osób będzie przeznaczona jadalnia, muszą znaleźć się w niej odpowiednie meble. Jednym z podstawowych jest stół, który powinien mieć rozmiar umożliwiający wygodne spożycie posiłku w większej grupie. Do niego należy dodać krzesła oraz wydzielić swoim pracownikom miejsce na podstawowe elementy. Lodówka, umywalka i aneks kuchenny to wystarczający zestaw w przypadku średniej wielkości biura.

Pomieszczenie socjalne takie jak jadalnia powinno posiadać szafy i regały. Jeżeli nie przewidujesz wydzielonej przestrzeni na biuro, możesz wykorzystać te meble w większym pomieszczeniu do spożywania posiłków. Wybierając tego typu produkty, zwróć uwagę na jakość ich wykonania. Te o solidnej konstrukcji, stworzone z metalu lub trwałego drewna będą prezentować się niezawodnie przez lata. Co więcej, klasyczny regał do garażu może też posłużyć Twoim pracownikom. Możesz umieścić w nich sztućce, szklanki i inne akcesoria, które ułatwiają spożywanie posiłków.

Dlaczego warto zapewnić swoim pracownikom palarnię?

Z praktycznego punktu widzenia, palarnia w zakładzie pracy jest bardzo dobrym rozwiązaniem. Dotyczy to w szczególności firm, w których pracuje większa ilość osób. Dzięki temu na terenie będzie panował porządek, a każdy pracownik będzie wiedział, gdzie może zapalić bez konsekwencji.

Przepisy informują, że palenie jest dozwolone wyłącznie w strefach do tego przeznaczonych. Pomieszczenie tego typu powinno znajdować się w zakładzie, ale w takim miejscu, by nie narażać osób niepalących na wdychanie dymu tytoniowego. W tym celu można zdecydować się na zakup specjalnej budki do palenia, posiadającej własną wentylację. Choć to nieco droższe rozwiązanie, gwarantuje komfort i dużo większą łatwość w sprzątaniu. Jeśli jednak nie chcesz inwestować — zdecyduj się na wybór pomieszczenia, w którym zapewnisz przynajmniej dziesięciokrotną wymianę powietrza w ciągu godziny.

Pomieszczenie do prania i suszenia odzieży roboczej — jak zaprojektować?

Niektóre zakłady pracy wymagają miejsca do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży roboczej i ochronnej. Taki pokój socjalny powinien posiadać urządzenie, które neutralizuje szkodliwe substancje.

Pomieszczenia grzewcze dla pracowników — jakie wymagania powinny spełnić?

Wykonywanie czynności zawodowych na otwartej przestrzeni lub w nieogrzewanym pomieszczeniu wymaga na pracodawcy stworzenie pokoju grzewczego. W takim miejscu pracownicy mogą uchronić się przed opadami, ogrzać się i dokonać zmiany odzieży. Oczywistym jest więc, że pomieszczenie tego typu powinno posiadać system grzewczy. Mniej oczywistym jest fakt, że normy wymagają również obecności urządzenia do podgrzewania posiłków.

Co jeszcze powinno się znaleźć w pokoju socjalnym?

Oprócz odpowiednio dobranych mebli biurowych warto pamiętać o podstawowych środkach bezpieczeństwa. W związku z tym w pokoju socjalnym nie powinno zabraknąć apteczki. Element wyposażenia musi zawierać podstawową ilość bandaży, płynu do dezynfekcji i plastrów. Ich ostateczna liczba powinna być dostosowana do ilości pracowników.

W pomieszczeniach sanitarno-higienicznych powinny znajdować się również środki higieny osobistej. Każdy pracownik powinien mieć swobodny dostęp do mydła, papieru czy środków dezynfekujących. Konkretny rodzaj produktów powinien być uzależniony od potrzeb danego zakładu pracy.

Pomieszczenia higieniczno-sanitarne muszą spełniać szereg wyżej opisanych wymagań. Dobierając meble użytkowe, warto wziąć pod uwagę modele wykonane z metalu i drewna. Takie produkty wyróżniają się trwałością, odpornością na czynniki zewnętrzne oraz intensywną eksploatację. Inwestując w meble socjalne dobrej jakości, możesz być pewien, że będą spełniały swoje funkcje przez znacznie dłuższy czas.